Otomatik sprinkler belli bir su kaynağına bağlı olan ve içerisinde su bulunan boru sistemlerine montajı yapılmış olan ıslak borulu sprinkler söndürme sistemlerinde; yangın nedeniyle açığa çıkan ısının etkisiyle sprikler açılır ve su yanan madde üzerine yoğun bir şekilde akar. Yangından oluşan ısının etkisiyle otomatik olarak harekete geçen bu sistemde; suyun yağmurlama halinde yanıcı madde üzerine boşalması sağlanır.
Bu sistemde boru şebekesi su kaynağı ve boru şebekesi arasında yer alan vanayı kapalı tutacak bir basınçlı hava uygulanır. Ya da bunun yerine nitrojen gazıyla bu bölge doldurulur. Hava basıncı, şebekenin giriş kısmına yerleştirilen bir vanayla otomatik olarak kontrol edilir. Yangın sonucunda açığa çıkan ısı, herhangi bir sprinki aktif duruma getirir ve boru şebekesi içerisinde yer alan basınç hızla düşer. Basıncın düşmesiyle birlikte kuru boru şebekesi girişinde yer alan vana otomatik olarak açılır ve borular suyla dolarak, yangın bölgesine doğru harekete geçerek. Islak borulu sprinkler söndürme sistemlerinin kullanılamadığı durumunda, daha düşük sıcaklıktaki bölgelerde; kuru borulu sprinkler söndürme sistemleri kullanılmaktadır.
Islak ve kuru borulu sprinkler söndürme sistemlerine benzer bir yapıda olan Deluge sprinkler söndürme sistemlerinde; kontrol vanası normalde kapalı olur. Vana ayrı bir yangın algılama sistemi vasıtasıyla kendiliğinden otomatik olarak harekete geçerek açılmaktadır. Hızlı şekilde yayılan yangınların kontrol altına alınmasında ve kısa sürede yoğun miktarda suya ihtiyaç duyulduğu durumlarda tercih edilmektedir. Aynı zamanda standart sprinklerin kullanıldığı bu sistemde; bütün sprinkler açık vaziyette beklemektedir.
Deluge sprinkler söndürme sistemlerine benzeyen, ancak sprinklerin açık konumda olmadığı Preaction sprinkler söndürme sistemlerinde; sprinkler eriyebilme özelliğine sahip olan elemanlar ya da cam ampuller vasıtasıyla korunmaktadır. Kontrol vanasının ön hareketli vana vazifesi görmektedir. Yangın meydana gelmesi sonucu oluşan ısıyla birlikte ön hareket vanası açılır ve boru şebekesi suyla dolar. Bu şekilde yanıcı bölgeye doğru harekete geçer.
4 farklı modeli bulunan sprinkler söndürme sistemlerinin çeşitli ekipmanları da bulunmaktadır. Bunlar şu şekildedir:
Islak alarm vanaları ve aksesuarlar,
Kuru tip alarm vanaları ve aksesuarlar,
Deluge alarm vanaları ve aksesuarlar,
Preaction alarm vanaları ve aksesuarlar,
OS&Y tipi vanalar,
Kelebek tipi vanalar,
Akış monitor switchleri,
Vana açık ve kapalı monitor switchleri,
İtfaiye bağlantı başlıkları,
Test ve drenaj vanaları,
Debi ölçmeye yarayan cihazlar,
Flow metre cihazları,
Basınç anahtarları,
Küresel vanalar,
Gate vanalar,
Check vanalar.
Son gelen yönetmelikle birlikte, bazı binalarda ve çeşitli yapılarda sprinkler söndürme sistemlerinin kullanılması zorunlu hale gelmiştir. Buna göre aşağıdaki alanlarda sprinkler söndürme sistemleri zorunludur.
Büro ve konut dışında kalan yüksek binalar,
Yüksekliği 30.50 metreden fazla olan büro alanları,
Yüksekliği 51.59 metreden fazla olan apartmanlar,
20’den fazla araç kapasitesine sahip olan ve birden fazla bodrum katı bulunan kapalı otoparklar,
200’den fazla yatak sayısına sahip olan pansiyon, otel ya da misafirhaneler,
Kullanım alanı 2000 metrekarenin üzerinde olan mağaza, alışveriş merkezleri, eğlence mekanları, toplantı yerleri ve geniş çaplı işletmeler.
